فرمول اوزون و ساختار آن چیست؟ و نحوه تشکیل اوزون در اتمسفر چگونه است؟
فرمول شیمیایی O3
اوزون یک ترکیب شیمیایی ساده است که فقط شامل اتم های اکسیژن است و اثرات آن بستگی به جایی دارد که در اتمسفر تشکیل می‌شود. در بالای اتمسفر، اوزون یک لایه حفاظتی را در برابر پرتوی فرابنفش خورشید تشکیل می‌دهد، ولی در نزدیکی سطح زمین، آلاینده‌ای است که می‌تواند در انسان و حیوانات منجر به بیماری‌های تنفسی شود. تولید و تخریب اوزون استراتوسفری، اساساً به فرآیندهای طبیعی بستگی دارد، ولی در نزدیکی سطح زمین، فرآیندهای صنعتی، نقش اصلی در تولید اوزون دارند.
فرمول اوزون O3 است و به کمک انرژی پرتوهای فرابنفش خورشید، در بالای استراتوسفر از اکسیژن معمولی تشکیل می‌شود. اوزون همچنین در پایین اتمسفر از فرآیندهای طبیعی و صنعتی به‌دست می‌آید.
ترکیب شیمیایی اوزون (فرمول اوزون) و واکنش پذیری اوزون و اکسیژن
مولکول اوزون از سه اتم اکسیژن (O3) تشکیل شده است، درحالی‌که فرم پایدار اکسیژن که معمولاً در اتمسفر وجود دارد، شامل دو اتم اکسیژن است. هنگامی‌که فرآیندهای شیمیایی خاص منجر به رهاسازی یک اتم اکسیژن اضافی شوند، این اتم بسیار فعال به‌راحتی به یک مولکول اکسیژن متصل می‌شود. اوزون نیز بسیار فعال است و قابلیت اکسیداسیون آن، پس از فلورین در رتبه دوم قرار دارد. این ماده همچنین به‌عنوان عامل ضدعفونی‌کننده و سفیدکننده و نیز برای کشتن میکروب‌ها و تصفیه‌ی آب مفید است. این گاز در دمای اتاق، آبی‌رنگ است و بوی آن یادآور رعد و برق است، زیرا برخورد رعد و برق منجر به تولید اوزون می‌شود.
نحوه تشکیل اوزون و تولید اوزون استراتوسفری
نور فرابنفش خورشید، با مولکول‌های اکسیژن در بالای اتمسفر واکنش می‌دهد تا لایه اوزون استراتوسفری تشکیل شود. هنگامی‌که پرتوهای پرانرژی با مولکول‌های اکسیژن برخورد می‌کنند، این مولکول‌ها به دو اتم مجزای اکسیژن شکسته می‌شوند که هرکدام از اتم‌های بسیار فعال به یک مولکول دیگر اکسیژن متصل شده و درنتیجه دو مولکول اوزون تشکیل خواهد شد. این واکنش‌ها اغلب در مناطق گرمسیری رخ می‌دهند، جاییکه نور خورشید شدت بیشتری دارد. این مولکول‌ها به علت جذب پرتوهای فرابنفش مهم هستند، در غیراینصورت این پرتوها به سطح زمین رسیده و ادامه حیات را دشوار می‌سازند.
تولید اوزون تروپوسفری
به علت اینکه اوزون خورنده فلزات است، این گاز در پایین اتمسفر، به‌عنوان ترکیبی مضر شناخته شده و توسط تعدادی از واکنش‌های شیمیایی تولید می‌شود. یکی از این واکنش‌ها درون موتور اتوموبیل‌ها رخ می‌دهد، جاییکه اکسیژن با گاز نیتروژن ترکیب شده تا اکسید نیتریک تشکیل شود. این گاز با اکسیژن واکنش داده تا دی‌اکسید نیتروژن تولید کند. در روزهای گرم و آفتابی، نیتروژن دی‌اکسید دوباره شکسته شده تا اتم اکسیژن آزاد شود که درنتیجه با یک مولکول اکسیژن ترکیب شده و اوزون تولید می‌شود. انتشارات حاصل از کارخانه‌ها و جایگاه‌های انرژی که سوخت فسیلی مصرف می‌کنند نیز اوزون را طی فرآیند مشابهی تولید می‌کنند. اوزون در اطراف تجهیزات الکتریکی ولتاژ-بالا نیز تشکیل می‌شود.
لایه ازن چیست؟ چگونه تشکیل شده است و چه کاری انجام می دهد؟
آلایندگی اوزون
اوزون بطور طبیعی در تروپوسفر، اساساً به علت آزادسازی هیدروکربن‌ها از گیاهان و خاک و شکستن آن به اسید نیتریک و رادیکال‌های اکسیژن، بر اثر نور خورشید تولید می‌شود. سطوح طبیعی اوزون ندرتاً به اندازه کافی بالاست که برای انسان مشکل ایجاد کند، ولی اوزون اضافی ناشی از فرآیندهای صنعتی و اتوموبیل‌ها می‌تواند منجر به تعدادی از مشکلات شود. این گاز بسیار فعال، به جنگل‌ها و محصولات کشاورزی و نیز بافت‌های زنده آسیب می‌زند و باعث بیماری‌های تنفسی در افراد حساس می‌شود. سطوح اوزون در تروپوسفر ثابت نیست، سطوح آن در روزهای آفتابی، در شهرهای بزرگ و دیگر نواحی دارای فعالیت صنعتی بالا افزایش می‌یابد. اوزون، ترکیب اصلی دودمه است.
گرد آوری و تنظیم:
عنوان مطلب : فرمول اوزون و ساختار آن چیست؟ و نحوه تشکیل اوزون در اتمسفر چگونه است؟
واحد ترجمه سایت